आमाको सेतो साडी

न झुल्किदै घाम अगावै
आमा त्यो डाँडामा झुल्किएकी हुन्छिन्
एक मुठी भटमासले
आधि रात सम्म पेट धानेर
पिठ्युमा गरिबीको डोकोले
थिचेपछि
उज्यालोमा कहिल्यै छोरा छोरीको
अनुहार देख्न पाइनन् /


समयले कैयौ लाइ ठगेपनि
मेरी आमाको सिन्दुर पोते
उसैदिन लुटेको थियो
जुन दिन
मेरा बा देश मुक्तिको लागि
घर छाडेका थिए

अचेल बेगले
आँगनका डिलबाट हुइकिएका
पँजेरो हरुले
मेरी आमाको सपना उडाएका छन्
धर्ति संगै,आमाका मनहरु
हल्लाएका छन् /

यो देशले मुक्तिको स्वास फेरिपनि
मेरी आमाको सेतो साडी
कहिल्यै फेरिएन

बिचरा !
अभावले बिचल्लित बनाएको मन
भित्र भित्रै आँसु ले पुरेर
सन्तानको मन भरेकी छन्

काम मा
माइला दाइको भाले नबास्दै
झोलुङ्गोमा बैनी लाइ सुताएर
कैयौ कोस टाढा पुगेकी आमा
जुनको उज्यालोले बाटो खोज्दै
तिखा ढुंगामा नाङ्गो खुट्टाले कुल्चदै
फर्किदा आँखा भरि आँसु पार्दै
बिर्सिएर पिडाहरु
दु:खलाई पन्छाउदै
सन्तानको भोक मेटाउछिन /

आज कैयौ युग बिति सक्दा
कलम कापी ल्याउने आश्वासनमा
हिजो त्यहि बाटो हुदै गएका
मेरा बा
अनि बा गए पछि
आमाको रातो साडी खोलियो
सदनको ढोका खोलियो
तर बा लाई गाउँको ढोला कहिल्यै खोलिएन /

रामकृष्ण अनायास